چرا ادعای دولت درباره افزایش سرعت اینترنت در ایران نادرست است؟ - انوار بلاگ

به گزارش اعتماد، شاخص میانه، همان طور که از نامش پیداست، نقطه وسط داده های آماری است. معیار دیگری که در این سایت مورد محاسبه قرار می گیرد، میانگین سرعت است. شاخصی که حد میانه داده های آماری را درنظر می گیرد. براساس این شاخص، میانگین سرعت اینترنت سیار با قرار گرفتن در رتبه 76 و اینترنت ثابت ایران در جایگاه 145 هر کدام به ترتیب 1 و 2 رتبه از جایگاه ماه قبل خود جهش داشته اند.

گزارش تازه اسپیدتست درست یک ماه پس از گزارش عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتشر می گردد که در آن گفته شده بود سرعت اینترنت در ایران حدود 10 درصد افزایش یافته است. البته این وزارتخانه نیز مبنای گزارش عملکرد خود را اطلاعات برگرفته از اسپیدتست عنوان می کرد.

حالا که اسپیدتست در تازه ترین آمار خود از افزایش سرعت اینترنت در ایران گزارش نموده، باید پرسید که چرا گزارش های میدانی و کاربران اینترنت در ایران خلاف این موضوع را نشان می دهد؟ مساله پهنای باند و اختلال در ترافیک بین الملل در در ماه های گذشته به یکی از معضلات کاربران اینترنت در ایران تبدیل شده و روزانه شکایت های متعددی از این شرایط در شبکه های اجتماعی ازسوی کاربران دیده می گردد که با آنچه در هر دوی این گزارش ها ادعا شده در تضاد است. این تناقض به چه علت شکل گرفته و این گزارش ها چقدر قابل اتکا هستند؟

انحصار در تست

پیش از هر چیز باید گفت که علاوه بر اسپیدتست دو وبسایت دیگر هم وجود دارند که برای مقدار گیری اندازه سرعت اینترنت کاربرد دارند، اما هر دوی آن ها در ایران فیلتر هستند! این دو وب سایت M-lab و ITU هستند. M-lab در ایران فیلتر بوده و اصلا به اطلاعات لازم برای سنجش سرعت در ایران دسترسی ندارد. ITU نیز مدت هاست که گزارش جدیدی از شرایط اینترنت ایران منتشر ننموده است، بنابراین تنها گزینه ممکن برای مقدار گیری سرعت اینترنت در ایران همان اسپیدتست است.

البته مسوولان وزارت ارتباطات در این یک سال به شدت کوشش کردند که همین سایت اسپیدتست را به عنوان یک معیار بین کاربران برای تست سرعت اینترنت جا بیندازند. نمونه آن، استفاده شخص وزیر ارتباطات از این وبسایت برای نشان دادن سرعت اینترنت بود که آبان ماه سال گذشته صورت گرفت. زارع پور در جریان بازدید از محل کار یک استارتاپ، گوشی خود را بیرون آورد و وارد سایت اسپیدتست شد و به خبرنگاران نشان داد که پهنای باند اینترنت همراه 16 مگابیت بر ثانیه و رفت و برگشت اطلاعات (پینگ) نیز 28 میلی ثانیه است.

آیا اسپیدتست قابل اتکاست؟

در جواب به این سوال باید به طور قطع گفت خیر. اما چرا جواب این سوال منفی است؟ به یک علت ساده. سایت اسپیدتست سرعت و کیفیت اینترنت را با یک سرور انتخاب شده که پیش فرض آن نزدیک تر سرور کشور ها است، می سنجد. این سایت 60 سرور در شهر ها و استان های مختلف ایران دارد. شما در تهران نشسته اید و می خواهید عدد سرعت اینترنت را با نرم افزار اسپیدتست، کنترل کنید. در واقع شما با این کار اندازه رفت و برگشت اطلاعات میان فرستنده و سرور را می سنجید. این عدد که به پینگ معروف است بستگی به این دارد که چقدر به سرور های اسپیدتست نزدیک باشید.

در واقع عدد پینگ به واسطه نزدیک یا دور بودن به سرور های اسپیدتست بسیار کمتر از زمانی است که بخواهید به یک سرور در خارج از ایران متصل شوید. درصد بالایی از ترافیک ایران بین الملل است، بنابراین وقتی گفته می گردد که عدد پینگ در ایران معادل 80 تا 90 میلی ثانیه است؛ این عددی است که پهنای باند داخلی را نشان می دهد نه ترافیکی که در خارج از ایران جریان دارد.

در عین حال با توجه به اینکه در چند ماه گذشته قطعی هایی که در اینترنت بین الملل اتفاق افتاده است، منطقی نیست جایگاه ایران در فهرست ادعایی اسپیدتست ارتقا پیدا کند، مگر همان طور که کارشناسان می گویند، معیار سنجش، اینترنت داخلی باشد. به عبارتی عددی که اسپیدتست به عنوان سرعت اینترنت در ایران اعلام می نماید ربطی به ارتباط کاربر ایرانی با شبکه جهانی اینترنت نداشته و صرفا نشان دهنده سرعت اتصال کاربران ایرانی به سرور های داخلی است.

سرعت واقعی چقدر است؟

با این پیش فرض که معیار سنجیدن شرایط اینترنت ایران در سایت اسپیدتست، صرفا اینترنت داخلی است باید گفت سرعت دانلود اینترنت همراه براساس شاخص میانگین اکنون 41.28 مگابیت بر ثانیه، سرعت آپلود 13.21 مگابیت بر ثانیه و اندازه تاخیر 36 میلی ثانیه است. بعلاوه میانگین سرعت دانلود در اینترنت ثابت 23.23 مگابیت بر ثانیه، سرعت آپلود 14.33 مگابیت بر ثانیه و اندازه تاخیر 42 میلی ثانیه است. اسپیدتست براساس داده هایی که از کل کشور ها به دست می آورد، میانگین و میانه سرعت جهانی اینترنت را نیز محاسبه می نماید.

اکنون میانه سرعت اینترنت سیار 30.79 مگابیت بر ثانیه، سرعت آپلود 8.26 مگابیت بر ثانیه و اندازه تاخیر 29 میلی ثانیه است. در این شاخص اینترنت ثابت نیز سنجیده شده و براساس آن سرعت دانلود 69.14 مگابیت بر ثانیه، آپلود 29.9 مگابیت بر ثانیه و اندازه تاخیر به 10 میلی ثانیه رسیده است. بعلاوه میانگین سرعت جهانی دانلود اینترنت سیار 77.74 مگابیت بر ثانیه، سرعت آپلود 14.33 مگابیت بر ثانیه و اندازه تاخیر 36 میلی ثانیه و در اینترنت ثابت، سرعت دانلود 139.19 مگابیت بر ثانیه، آپلود 77084 مگابیت بر ثانیه و اندازه تاخیر 18 میلی ثانیه است.

در یک نگاه ساده انگارانه می توان به این نتیجه رسید که میانگین سرعت اینترنت همراه در جهان 77.74 مگابیت برثانیه و در ایران 41.28 مگابیت بر ثانیه است که باتوجه به تحریم ها، زیرساخت ها و تصمیمات ناظران این حوزه خیلی فاصله چشمگیری نیست و می توان به این شاخص امیدوارانه نگریست.

اما مساله اینجاست که اختلال و کندی اینترنت و چیزی که تجربه کاربری خوشایندی را برای فعالان در عرصه مجازی و صاحبان کسب و کار رقم می زند، ربطی به کیفیت اینترنت داخلی ندارد و مساله مهم اینترنت بین الملل است که کندی و اختلال در آن همواره کاربران این فضا را با مشکل رو به رو می نماید. اتفاقی که کیفیت ارتباط کاربران ایرانی را برای دسترسی به پلتفرم های شبکه های اجتماعی، تمام سایت های معتبر جست وجو از گوگل تا... کند نموده است. گیمر ها به ستوه آمدند و کندی سرعت را حتی بچه ها هم لمس می نمایند.

مسئله ای که عادل طالبی درباره اش به خبرآنلاین می گوید: بیشترین درصد استفاده مردم از شبکه های اجتماعی است. مگر الان پلتفرم داخلی پیروز در این زمینه داریم؟ وقتی براساس آمار در 6 ماهه گذشته تقریبا به طور مداوم براساس آمار رسمی رگلاتوری اختلال وجود داشته و براساس آمار لایف وب تا 50 درصد در روز هایی شاهد کاهش تعداد پست های ایرانی اینستاگرام بودیم چطور می توانند بگویند سرعت اینترنت بهتر شده است؟ این بازی با آمار است!

جالب اینجاست که طالبی درحالی به کاهش دسترسی مردم به شبکه های اجتماعی از جمله اینستاگرام می گوید که در سال گذشته و براساس جدیدترین آمار مرکز توسعه دیجیتال، بیش از 80 درصد کسب و کار های دیجیتال ایران بر پایه همین شبکه های اجتماعی بین الملل شکل گرفته است. این حقیقتی است که کم نمایندگان دسترسی مردم به اینترنت بین الملل که سبب کاهش کیفیت اینترنت کشور شده است چیزی از آن به مردم نمی گویند!