آنالیز دلایل مرگ فوک های خزری، آیا نسل آینده در حسرت تماشا فوک های کاسپین خواهند ماند؟ - انوار بلاگ

به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی خبرنگاران، فوک های خزری تنها گونه از پستانداران به جا مانده در دریای خزر هستند که جمعیت رو به کاهشی دارند و فرایند نزولی را طی می نمایند، اما اینکه این فرایند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت مطلبی است که در ادامه گزارش به آن خواهیم پرداخت.

امیر صیاد شیرازی مدیر مرکز حفاظت از فوک خزری ایران در گفت و گو با خبرنگاران، در این رابطه اظهار کرد: جمعیت فوک خزری رو به کاهش است، از سال 2008 میلادی نام فوک خزری با توجه به تحقیقاتی که انجام شد نشان داده شد که جمعیت این گونه طی قرن گذشته از بیش از یک میلیون به کمتر از 100 هزار عدد رسیده و نام فوک خزری به اسم موجودی که در خطر انقراض است وارد فهرست قرمز iucn شد و باعث جلب توجهات و تحقیقات بیشتر برای فوک خزری شد، اما این کاهش شدید جمعیتی که طی قرن گذشته بیش از 90 تا 95 درصد بوده با توجه به عوامل تهدید نماینده برای این موجود بسیار نگران نماینده است، چنانچه این فرایند به همین منوال ادامه پیدا کند آینده روشنی برای این موجود ارزشمند در دریای کاسپین وجود نخواهد داشت.

وی درباره عوامل خطر آفرین برای فوک های خزری گفت: مهمترین عامل بحث آلودگی ها است که متاسفانه به علت محاصره دریاچه خزر و هم مشترک بودن محیط آبی دریاچه خزر بین 5 کشور کنترل بحث آلودگی ها بسیار سخت است که علت آن نبود مشارکت برای بحث حفاظت و حاکمیت قوانین مختلف است که این امر باعث بروز صدمات بیشتر به زیست بوم دریایی شده است.

از آلودگی های نفتی تا رادیواکتیو و خطرات شکار فوک ها

صیاد شیرازی ادامه داد: از آلودگی های نفتی تا آلودگی های رادیواکتیو که از گذشته در کشور شوروی سابق فعالیت هایی در این باب صورت می گرفته است، پساب ها و فاضلاب های شهری و صنعتی که کنترل درستی بر آن نیست و همه این قبیل مواردی که باعث شده این آلاینده های سالیان سال در دریا باقی بماند و به وسیله آب و ماهیان آلوده وارد بدن موجودی مانند فوک گردد و موجوداتی مانند فوک که در راس هرم غذایی قرار دارند مقدار آلاینده هایی که در بدنشان تجمع پیدا میکند به نسبت بیشتر است و به مرور زمان می تواند تاثیرات جدی بگذارد.

وی اضافه نمود: مطلب بعد بحث شکار است؛ شکار مستقیم که سالیان سال به ویژه در منطقه ها شمالی دریاچه خزر و به ویژه در کشور روسیه به صورت تجاری و با هدف کسب عایدی از فروش پوست این موجودات و به خصوص توله این فوک ها صورت می گرفت، است.

مدیر مرکز حفاظت از فوک خزری ایران در ادامه اعلام کرد: این توله فوک ها تا یکی دو ماه اول زندگیشان کُرک سفیدی بر روی بدنشان دارند که قیمت بالایی داشت و این امر باعث میشد که شیلات روسیه سالانه به صورت قانونی مجوز شکار را به شکارچیان بفروشد و بعضاً مجوز شکار بیش از 10 هزار فوک را صادر میکردند که در سال های اخیر کم و کمتر شد و در نهایت با کمپینی که به وسیله گروه های مردمی تشکیل شد که با صحبت هایی که مرکز حفاظت فوک خزری با گروه هایی در کشور روسیه این کمپین را راه اندازی کردند و افراد زیادی شرکت، امضا و درخواست کردند که این شکار قانونی قطع گردد.

صیاد شیرازی گفت: پایان درسال 2020 این شکار در کشور روسیه متوقف شد هر چند هنوز در منطقه های این اقدام صورت میگرد، اما شدت آن به طرز قابل توجهی کاهش پیدا نموده است و شکار هایی که اکنون در این کشور صورت میگیرد شکار غیرمجاز است.

تاثیر تغییرات اقلیمی بر جمعیت فوک های خزری

وی در ادامه عنوان نمود: عامل دیگر تغییرات اقلیمی هستند؛ فوک های خزری موجوداتی مهاجر هستند و برای فراوری مثل در فصل زمستان احتیاجمند رفتن به شمال دریاچه خزر هستند از این بابت که در زمستان درجه حرارت دما در منطقه ها شمالی کاهش پیدا میکند و سطح آب در چند کیلومتری ابتدایی سواحل یخ میزند و محل مناسبی برای به جهان آمدن توله های فوک خزری است و به همین علت رنگ توله ها سفید است تا بتوانند استتار خوبی در محیط داشته باشند و از گزند شکارچیان انسان و هر موجودی که موجب تهدیدشان گردد در امان بمانند.

مدیر مرکز حفاظت از فوک خزری ایران بعلاوه گفت: با گرم شدن سطح کره زمین حجم یخ هایی که روی آب شکل میگیرند کم و کمتر شده و فعالیت های انسانی نظیر تردد کشتی ها و یخ شکن ها در فصل زمستان میتواند حجم این یخ را کمتر کند و به منطقه ای که برای فراوری مثل فوک ها در شمال دریای خزر مناسب است آسیب بزند و این تغییرات از طرفی میتواند باعث بالا رفتن مقدار شیوع بیماری های میکروبی گردد، هر چقدر هوا گرم تر گردد شانس زنده ماندن این میکروب بیشتر میگردد و میتواند به بیماری زایی خود ادامه دهد و در جمعیت فوک خزری پخش گردد.

وی توضیح داد: گفتنی است بیماری دیستمپر در سال 2000 توانست تعداد تلفات زیادی را ایجاد کند و بیش از 10 هزار فوک خزری در سال 2000 به علت این بیماری مردند که این بیماری ها خود جزء عوامل تهدید نماینده است، اما این بیماری ها اکثرا در طبیعت هستند و به صورت طبیعی می توانند تلفات ایجاد نمایند که در حالت عادی مشکل زیادی ایجاد نمیکند.

صیاد شیرازی ادامه داد: مشکل زمانی ایجاد می گردد که سیستم ایمنی بدن این موجوات توانایی مقابله با آن را نداشته باشد و این اتفاق زمانی رخ میدهد که آلودگی هایی که در بدن موجودات تجمع پیدا میکند به مرور باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی میگردد و بیماری مانند دیستمپر که در سال های دور تلفات زیادی ایجاد نمیکرد اکنون به شدت به صورت مرگ و میر خودش را نشان میدهد و آمار تلفات را بالا میبرد و این فقط درباره این بیماری نیست.

کیلکا ماهی مورد علاقه فوک خزری

مدیر مرکز حفاظت از فوک خزری ایران اضافه نمود: مسئله اصلی این است که آلودگی ها باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی در برابر این ویروس ها شده اند، بعلاوه کمبود مواد غذایی هم از دیگر عوامل تهدید نماینده است که درباره ماهی های کیلکا که گونه مورد علاقه فوک های خزری هستند بسیاری جدی است.

وی اعلام کرد: فوک ها به ماهیانی که درصد چربی بالایی در بدنشان دارند علامند هستند و علت آن این است که این فوک ها برای زمستان گذرانی به سمت شمال میفرایند و درجه حرارت پایین باعث یخ زدگی سطح آب میگردد بنابر این آن ها به یک لایه ضخیم از چربی احتیاج دارند و به همین علت رژیم غذایی آن ها به سمتی رفته که ماهیانی با درصد کالری و چربی بالا مصرف نمایند.

صیاد شیرازی گفت: جعیت ماهیان کیلکا در طول سال های گذشته بیش از 80، 85 درصد کاهش پیدا نموده است هر چند زمانی در بازار از این نوع ماهی فراوان یافت می شد، اما درحال حاضر به حدی کاهش پیدا نموده که متاسفانه تنها به مقدار خیلی کمی به منظور استفاده در خوراک دام و طیور صید میگردد و فوک ها مجبور به تامین غذایی از سایر گونه ها میشوند که این چرخه زیستی را بر هم میزند.

وی ادامه داد: فوک ها خزری اغلب ساعات روز در دریا هستند، اما احتیاجمند گذران وقت در خشکی هم هستند، اما در کشورما از سواحل چیزی باقی نمانده و منطقه امن برای این فوک ها بسیار کم است و فقط بعضی منطقه ها برای گذران وقت این حیوان به جای مانده.

آلودگی های دریایی مهمترین عامل تهدید نماینده برای تمام موجودات

صیاد شیرازی تاکید نمود: آلودگی ها به اسم مهمترین عامل تهدید نماینده به تعداد میفرایند چرا که هم حجم زیادی دارند و هم از بخش مختلف فراوری میشوند و هر روزه به دریا اضافه میشوند و باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی موجودات از جمله فوک ها میگردد و اسیب پذیریشان در برابر بیماری ها را افزایش می دهد، به مرور عوارضی مانند بروز سرطان های مختلف، عقیم شدن و... می گردد.

مدیر مرکز حفاظت از فوک خزری ایران توضیح داد: آلاینده ها برای تمام موجودات در دریا ها و حتی انسان ها نقش بسیار مهمی دارند به عبارت دیگر این آلاینده ها آسیبی است که گریبان گیر تمام موجوداتی است که به گونه با دریا و زیست بوم در تماس اند و از منابع غذایی آن استفاده مینمایند.

پیدا شدن لاشه های فوک خزری

وی در رابطه با پیدا شدن لاشه 15 فوک در دریای خزراعلام کرد: هنوز علت اصلی مرگ این فوک ها معین نشده، اما فعالیت های نظامی در دریا به اسم قوی ترین گزینه پس از آن مسمومیت حاد بر اثر آلودگی های شدید محیط زیستی در منطقه ای خاص و در نهایت بیماری های عفونی است، اما ما هنوز در حال آنالیز برای پیدا کردن علت اصلی هستیم.

صیاد شیرازی تاکید نمود: این صحبت ها در صندلی احتمال است و علت اصلی این مرگ و میر ها در دست آنالیز است.

با این حجم از مرگ و میری که هر ساله در میان حیوانات مشاهده میگردد باید از انسان ها پرسید آیا هنوز قصد دارید به حیات وحش خود آسیب بزنید؟ فکر میکنید تا امروز و تا این نقطه از تاریخ صدمات جبران ناپذیری که گریبان محیط زیست را گرفته کافی نیست؟ هنوز هم باید تاوان بی ملاحظه بودن ما انسان ها را حیوانات بدهند؟ لطفاً دلرحم بمانید...

بیشتر بخوانید

آژیر خطر کاهش جمعیت فوک خزری ایران به صدا در آمد/ آینده مبهم تنها پستاندار کاسپین