اصول درمان تیک بچه ها - انوار بلاگ

تیک بچه ها چیست؟

به گزارش خبرنگاران به نقل دکتر بخشنده ، اگر به افراد جامعه دقیق نگاه کنیم، کسانی را می بینیم که حرکاتی در بدن یا حالاتی در چهره آنها هست که عامه مردم آن را به تیک می شناسند. تیک عصبی حرکات سریع و تکراری ماهیچه هاست که باعث اختلال در اعمال حرکتی بدن می گردد. بالا انداختن مداوم ابروها، حرکت دادن دست ها یا پاها و حرکاتی از این دست را می توان جزو تیک های عصبی شایع دانست. در واقع، تیک نوعی حرکت یا صدای غیرقابل کنترل و ناگهانی است که معمولا ارتباطی به حرکات معمول شخص ندارد. به عنوان مثال، پلک زدن مداوم از جمله همین حرکات است که فرد بدون این که چشم او آزرده شده باشد، آن را انجام می دهد. تیک بچه ها عبارت است از هر نوع حرکت یا صدای غیرارادی، سریع، ناگهانی، ناموزون، تکراری و کلیشه ای که کودک مبتلا تقریبا در مقابل آن نمی تواند مقاومت کند اما با اراده می تواند آن را برای مدتی کنترل کند.

آیا تیک بچه ها بیماری شایعی است؟

تیک ها معمولا انواع مختلفی دارند، در بچه ها شایع است و ممکن است حتی کمتر از یک سال ادامه داشته باشد. کودکی که دچار اختلال تیک زودگذر باشد، تیک های جسمی یا صوتی مشهودی را نشان می دهد. میزان شیوع تیک بچه ها چندان تعیین نیست، ولی طبق آمارها تخمین زده می گردد 5 تا 25 درصد بچه ها در سنین مدرسه نوعی از اختلال تیک را تجربه می نمایند.

علت بروز تیک بچه ها چیست؟

تیک های عصبی معمولاً به دنبال انباشته شدن یک حس ناخوشایند در بدن آغاز می شوند که نهایتاً به شکل تیک آزاد می گردد یا فروکش می کند. مطالعه های بسیاری در دست است که نشان می دهد تعداد زیادی از افراد مبتلا به تیک بچه ها تجربه های حسی بسیار بدی را درک می نمایند (تنش، انرژی، فشار، خارش، صدا) که به طور معمول قبل از تیک رخ می دهند و موقتی و گذرا ایجاد می شوند. این تجربیات حسی، که با برچسب اخطار قبل از ایجاد تعیین می شوند را افرادی که تیک دارند گاهی بیشتر از خود علامت تیک توضیح می دهند و فرد آن را به شکل یک حس عمومی از تنش درونی یا یک تجربه تعیین و حساس خاصی مثل یک تجربه غیرقابل مقاومت درک می کند.

علت اصلی بروز تیک بچه ها به طور دقیق تعیین نیست. تصور می گردد که تیک به خاطر تغییراتی در قسمت هایی از مغز به وجود می آید که مسئول کنترل حرکات بدن می باشد. تیک بچه ها غالباً در نسل های مختلف یک خانواده به ارث می رسد و این احتمال وجود دارد که بسیاری از موارد آن، ناشی از عوامل ژنتیکی باشد. علاوه بر آن، تیک بچه ها غالباً همراه با شرایط دیگری از قبیل بیماری بیش فعالی مشاهده می شوند. با توجه به احساسات سرکوب شده کودک و یا تعارضات درونی او، ترکیبی از عوامل محیطی و زیستی در ایجاد تیک بچه ها دخیل می باشند. تیک بچه ها به مرور زمان ممکن است تغییر شکل دهد و به همین دلیل باید به عوامل ایجاد نماینده آن توجه کرد و آنها را شناسایی کرد. عوامل ژنتیکی، وسواس، افسردگی، بیش فعالی، محیط های پر تنش و اضطراب زا، استرس های مزمن و حتی بیماری های عفونی و مزمن می توانند در بروز تیک ها موثر باشند. در برخی از آنها علل ژنتیکی دخیل است و در برخی دیگر، تقلید و یا اضطراب موجب آن شده است.

چه وقت درمان تیک بچه ها لازم است؟

در بسیاری از موارد تیک بچه ها مشکل جدی نبوده و احتیاج به پیگیری ندارد. اگرچه در برخی موارد که علائم آزاردهنده و جدی تر هستند، یا فرزندتان دچار چنین مسئله ای می گردد، بهتر است به پزشک مراجعه شده و درمان تیک بچه ها انجام گردد. در موارد زیر درمان تیک بچه ها لازم است:

• شدت دفعات وقوع تیک عصبی در کودک شما زیاد و رو به افزایش است.
• وجود تیک عصبی باعث مسائل اجتماعی و عاطفی مانند طرد شدن، انزوا و آزاردیدن بگردد.
• برخی از انواع تیک باعث می گردد تا کودک ناخواسته به خودش آسیب جسمی بزند.
• فعالیت های روزانه کودک به خاطر تیک با اختلال و مشکل رو به رو بشوند.
• اگر تیک بچه ها منجر به ایجاد سایر احساسات و عوارض منفی مانند افسردگی، عصبانیت، خودآزاری بگردد.

اصول درمان تیک بچه ها چیست؟

ابتدا به عواملی که ممکن است موجب ناراحتی و یا نگرانی کودک شده است توجه کنید عواملی مانند عقب نماندن از تکالیف درسی، مسائل زناشویی شما، انتظارات بالای شما از او، مسائل رفتاری والدین با یکدیگر، حتی قهر والدین با یکدیگر. باید این مساله را توجه داشت که در مورد تیک های کوتاه مدت، بی توجهی خوب جواب می دهد اما در مورد تیک های عصبی بی توجهی والدین نمی تواند موجب گردد تا آن خودبخود رفع گردد. تیک مزمن اگر با بی توجهی خانواده روبرو گردد ممکن است در تحصیل و مهارت های اجتماعی و حتی اعتماد به نفس و عزت نفس، کودک را دچار مشکل کند.

رفتارهای لازم در درمان تیک بچه ها را می دانید؟

• موقعیت های فشار آور را کم نموده و با او مهربان باشید. زیرا تعداد تیک ها با کاهش فشار روحی کم می گردد نه با سرزنش شما.
• بچه ها وقتی خسته هستند بیشتر تیک از خود نشان می دهند، پس مراقب استراحت بچه ها باشید.
• خونسرد باشید تا فشار روانی بیش از حد به کودک وارد نکنید.
• انتظارات بیش از حد درسی یا ورزشی یا مهارتی از او نداشته باشید.
• بیشتر از سرزنش او را در موفقیت هایش تشویق نمایید.
• فعالیت هایی مثل نقاشی، موسیقی، و بازی ها… می تواند در ترک این عادات موثر باشند.
• فعالیت هایی همچون بازی ها یا برنامه های نشاط آور را در زندگی بیشتر کنید تا تخلیه هیجانی بیشتری را تجربه نماید.
• درآغوش دریافت و نوازش نیز میزان اضطراب کودک را کم می کند.
• بیشتر تیک های عصبی به استرس و اضطراب ربط دارند. ایجاد آرامش به وسیله ورزش های تنفسی به مرور زمان این عارضه را کاهش یا رفع خواهد نمود.
• فرد مبتلا را دعوا و یا مسخره نکنید، به جای آن رژیم غذایی و یا شیوه زندگی او را تغییر دهید.
• بخاطر تیک ها، کودک را از مهمانی یا سایر جمع های اجتماعی محروم ننمایید تا مهارت های اجتماعی اش کاهش پیدا نکند.
• در زمان هایی که کودک تیک دارد به او کم توجهی کنید و وانمود کنید این حرکات را نمی بینید، در زمان هایی که تیک نشان نمی دهد به او توجه و نگاه مثبت کنید و او را نوازش کنید.
• محیط خانه را آرامش بخش نمایید.
• فرزندان از اضطراب والدین خود، اضطراب را دریافت می نمایند پس مراقب اضطراب خود بوده و آن را کاهش دهید.
• آموزش مهارت های اجتماعی و تقویت اعتماد به نفس کودک را مد نظر داشته باشید.
• تحقیر، سرزنش و مقایسه کودک با دیگر بچه ها را از رفتارهای خود حذف نمایید.

چه داروهایی برای درمان تیک بچه ها به کار می فرایند؟

اولویت درمان تیک بچه ها یا اختلالات هم زمان باید بر اساس مسائل ایجاد شده انجام گیرد. پزشکانی که درمان دارویی را در نظر می گیرند باید از ماهیت نوسان تیک ها و اثراختلالات هم زمان روی نتایج مداخلات مطلع باشند. داروهای مسدود نماینده دوپامین اولین خط درمان اختلالات تیک هستند و بیشترین شواهد در مورد تاثیرشان در مطالعات دوسوکور کنترل شده وجود دارد.