از سرمایه های ملی آزمایشگاهی حفاظت شد تا این ظرفیت ها به توسعه علمی کشور یاری کند خبرنگاران - انوار بلاگ

به گزارش گروه فناوری خبرنگاران، دسترسی آسان به خدمات آزمایشگاهی با کیفیت و با قیمت مناسب، یکی از چالش های پیش روی پژوهشگران و صنایع کشور است. اینکه بتوانند با جست وجویی ساده، دستگاه یا آزمایشگاه مورد نظر خود را پیدا نمایند و از خدمات قابل ارایه در آن آزمایشگاه آگاه شوند.

آزمایشگاه ها نیز همیشه به دنبال سازوکاری کاربردی و عملی برای ارتقای کمی و کیفی خدمات خود هستند و راه کارهایی را جست وجو می نمایند که از آن طریق با جذب مشتریان، از حداکثر ظرفیت آزمایشگاه و سرمایه گذاری اجرا شده، بهینه استفاده گردد.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با هدف افزایش بهره وری زیرساخت های آزمایشگاهی کشور و برای تحقیقات دانشگاهی و پژوهش های صنعتی و کاربردی، در سال 93، شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی را تاسیس کرد. این شبکه، به عنوان بستری برای گردآوری و به اشتراک گذاری توانمندی ها و امکانات آزمایشگاهی کشور در حوزه های مختلف و همچنین پلتفرمی برای تسهیل دسترسی به خدمات آزمایشگاهی با کیفیت، فعالیت می نماید.

استفاده بهینه از سرمایه های ملی در حوزه زیرساخت آزمایشگاهی، تسهیل در دسترسی پژوهشگران و صنایع کشور به خدمات آزمایشگاهی، استانداردسازی فعالیت های آزمایشگاهی و ارتقای دانش فنی کارشناسان آزمایشگاه ها، از اهداف مهم شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی است.

این شبکه فضایی برای گرد هم جمع شدن توانمندان حوزه آزمایشگاهی در کشور ایجاد نموده است اما برای پذیرش آنها شرایط و پیش احتیاجهایی در نظر دارد. شرط اصلی پذیرش یک مرکز آزمایشگاهی در شبکه، ارایه خدمات به عموم مشتریان است. اگر آزمایشگاه نسبت به مشتریان به صورت انتخابی عمل نکند، میزان و چگونگی ارایه خدمات آن آنالیز می گردد و در صورت دارا بودن شرایط، عضو آزمایشی شبکه خواهد شد.

طی دوره عضویت آزمایشی، آزمایشگاه نسبت به ثبت اطلاعات در شبکه اقدام می نماید و با قوانین و دستورالعمل های شبکه آشنا خواهد شد. در انتها دوره آزمایشی، گزارش عملکرد آزمایشگاه ارزیابی می گردد و در صورت کسب حداقل امتیاز لازم، عضویت آزمایشگاه در شبکه قطعی خواهد شد.

به گفته رضا اسدی فرد مدیر این شبکه، تمدید این عضویت به عملکرد آزمایشگاه در شبکه وابسته است که بر اساس ارزیابی سالانه سنجیده می گردد. در سال 99، تعداد 420 درخواست عضویت جدید به دبیرخانه شبکه رسیده و وارد فرایند عضویت در شبکه شدند. بر اساس درخواست های رسیده به شبکه، از 165 آزمایشگاه (مستقر در 143 مرکز مختلف) جدید بازدید به عمل آمده و نحوه فعالیت در شبکه به آنها آموزش داده شده است.

همچنین تا انتها سال گذشته، اطلاعات تعداد 274 مجموعه آزمایشگاهی جدید در پایگاه اینترنتی شبکه ثبت و منتشر شد که در مجموع، اطلاعات 860 مجموعه آزمایشگاهی و بیش از 18 هزار تجهیز آزمایشگاهی مستقر در 111 شهر از 31 استان کشور در پایگاه اینترنتی شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی منتشر شده است.

مشارکت 538 نفر از کارشناسان و مدیران در دوره های آموزشی

ارتقای سطح علمی کارشناسان آزمایشگاهی هم برنامه دیگری است که در این شبکه دنبال می گردد. حضور تعداد قابل توجهی از کارشناسان خبره در آزمایشگاه های عضو شبکه که تجربه کاربری حرفه ای تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی را دارند، موجب شده است شبکه آزمایشگاهی برنامه های آموزشی متنوعی را در قالب دوره های آموزش تئوری و کارگاه های عملی و نیز دوره های آموزش مجازی (وبینار) طرح ریزی و اجرا کند.

آن طور که اسدی فرد می گوید: سال گذشته 10 کارگاه آموزشی توسط شبکه آزمایشگاهی برگزار گردید که 538 نفر از کارشناسان و مدیران از 180 مرکز عضو شبکه در این دوره ها حضور داشتند و در مجموع مبلغ 45 میلیون ریال حمایت آموزشی از سوی شبکه برای این منظور پرداخت شد. همچنین در سال 99 از حضور 72 نفر از کارشناسان و مدیران 21 مرکز عضو شبکه در کارگاه های آموزشی که توسط سایر مراکز (غیر از شبکه آزمایشگاهی) برگزار گردید، در مجموع مبلغ 227 میلیون ریال از سوی شبکه برای این آموزش ها حمایت شد.

توسعه فعالیت های تخصصی آزمایشگاهی در کشور

یکی از اقدامات نوآورانه در شبکه، ایجاد کارگروه های تخصصی است. در واقع این کارگروه ها، کانون هایی برای گردهم آیی کارشناسان و متخصصان یکی از حوزه های آزمایشگاهی و یا یک خانواده از تجهیزات آزمایشگاهی هستند که از این طریق، تجربیات و دانش خود را در قالب نشست های تخصصی، دوره های آموزشی، انتشار مقاله یا کتب تخصصی، با دیگران به اشتراک می گذارند.

سال 99، با تشکیل کارگروه های جدید، تعداد کارشناسان فعال در کارگروه های تخصصی شبکه آزمایشگاهی به بیش از 1700 نفر رسید. این کارگروه ها نقشی موثر در توسعه فعالیت های آزمایشگاهی در کشور دارند. به گفته مدیر این شبکه، سال گذشته فرآیند استقرار استاندارد ISO/IEC17025 در 7 مرکز عضو شبکه شروع شد؛ 17 مرکز پیروز به تجدید، تمدید و گسترش دامنه این استاندارد و 8 مرکز پیروز به اتمام استقرار استاندارد مذکور شدند.

اقدام دیگر شبکه آزمایشگاهی در حوزه خدمات آزمایشگاهی حمایت از تعمیر و نگهداری تجهیزات مراکز عضو برای حفظ دارایی های فعلی آنها است. شبکه با توجه به عملکرد آزمایشگاه ها در ارائه خدمات از آزمایشگاه های عضو برای تعمیر و به روزرسانی تجهیزات موجود حمایت می نماید. اسدی فرد درباره این خدمت می گوید: به منظور ارائه نتایج مطمئن به مشتریان، شبکه، مراکز عضو را به کالیبراسیون دوره ای تجهیزات تشویق نموده، مشاوره و آموزش های لازم را نیز به آنها ارائه می دهد. تسهیل دسترسی مراکز عضو به نمونه های استاندارد معتبر و حمایت از کالیبراسیون تجهیزات از دیگر حمایت های این شبکه در این سرفصل است. میزان حمایت های شبکه در سال 99 در این زمینه بیش از 792 میلیون تومان بود که به 63 مرکز عضو پرداخت شد.

به تازگی خدمتی به حوزه فعالیت های شبکه افزوده شده و آن هم ارائه خدمات مشاوره بیمه و مالیات، توسعه بازار و مشاوره عمومی مدیریت است. این برنامه با هدف یاری به رشد آزمایشگاه ها در زمینه مدیریت منابع انسانی، بهبود و توسعه فضای کسب و کار خدمات آزمایشگاهی و بهبود فرایندهای ارتباط با مشتری انجام می گردد. ارایه بسته حمایت خدمات مشاوره در زمینه بیمه و مالیات، توسعه بازار و فروش و مشاوره عمومی مدیریت(مشاوره روابط عمومی، منابع انسانی و مدیریت ارتباط با مشتری) است. سال 99، تعداد 9 مرکز متقاضی از این حمایت استفاده کردند. حمایت شبکه از مراکز عضو در این سال، 17 میلیون ریال بود.

ارائه 725 میلیون تومان برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی ایران ساخت

یکی دیگر از اقدامات شبکه به منظور توسعه زیرساخت آزمایشگاهی، حمایت از مراکز دارای شرایط، برای خرید تجهیزات جدید است. اسدی فرد درباره این خدمت می گوید: بر اساس نتایج ارزیابی عملکرد مراکز عضو که هر سال انجام می گردد، مراکزی که از امکانات موجود خود بهتر استفاده نموده باشند، می توانند از حمایت شبکه برای خرید دستگاه های جدید بهره مند شوند. این حمایت برای خرید دستگاه های ایرانی در قالب خرید از نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت، پرداخت می گردد. در سال 99، 15 آزمایشگاه عضو به مبلغ 725 میلیون تومان از این حمایت بهره مند شدند.

در صورتی که دستگاه مورد نظر آزمایشگاه، سازنده داخلی نداشته باشد و آزمایشگاه بر اساس دستورالعمل حمایتی شبکه شرایط لازم را داشته باشد، بخشی از هزینه خرید دستگاه به عنوان حمایت پرداخت می گردد. این حمایت در قالب ارائه تسهیلات با شرایط مناسب، پرداخت می گردد. در سال 99، از میان مراکز تایید شده از سوی شبکه برای دریافت تسهیلات، تعداد 7 مرکز عضو شبکه پس از تکمیل مستندات مورد احتیاج، در مجموع مبلغ 859 میلیون تومان تسهیلات دریافت کردند. مجموع حمایت های شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی از مراکز عضو در سال 1399، مبلغ 2 میلیارد و 492 میلیون تومان بود.

افزوده شدن 40 هزار عضو جدید در شبکه آزمایشگاهی

سال 99، بیش از 40 هزار شخص حقیقی و حقوقی جدید در باشگاه مشتریان شبکه آزمایشگاهی عضو شدند و تعداد اعضای این باشگاه به بیش 120 هزار عضو رسید. در این سال همچنین، بیش از 5 هزار نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های سراسر کشور از طرح های تخفیف این باشگاه استفاده کردند.

باشگاه مشتریان شبکه آزمایشگاهی در سال 99 در حدود 270 میلیارد ریال یارانه استفاده از خدمات آزمایشگاهی در قالب طرح های تخفیف دریافت خدمات به اعضای عادی باشگاه مشتریان، اعضای هیئت علمی، دانشجویان (کارشناسی و کارشناسی ارشد) و پژوهشگران پسا دکتری، برگزیدگان بنیاد ملی نخبگان، شرکت های دانش بنیان و شرکت های خلاق، و سرآمدان علمی ایران تخصیص داده است.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری