آیریس ون هرپن؛ طراح لباس یا معمار لباس؟ - انوار بلاگ

خانم ون هرپن در حالی که برای اولین بار از ساختمان تکمیل شده در یک صبح آفتابی بازدید می کرد، گفت: من واقعاً تفاوتی بین معماری و مد نمی بینم؛ آن ها کاملاً می توانند با یکدیگر صحبت کنند.

از یک بالرین تا یک طراح

طراحان مُدی هستند که از موزه ها الهام می گیرند و طراحانی که در موزه ها، سبک های قدیمی را نوسازی می کنند و طراحانی که موزه های خودشان را افتتاح می کنند؛ اما تعداد کمی طراح مد وجود دارد که شخصاً با معماران برای ساخت یک موزه همکاری کرده باشند. آیریس ون هرپن طراح سبک اوت کوتور (به فرانسوی: Haute couture) یکی از همین طراحان (شاید تنها طراح) است که در طول زندگی مشغول رشته های مختلفی بوده که از نقطه نظر هنری، تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. اما ون هرپن کسی است که توانسته بین تمام این رشته ها شباهت های ساختاری بسیاری پیدا کند و از هر کدام برای الهام دریافت در دیگری سود ببرد.

به گفته آیریس ون هرپن، علاقه او برای گذر از مرزهای متداول در صنعت مد، از باله کلاسیک ناشی می شود که تا 18 سالگی مشغول آموختن آن بوده است. او می گوید: من پیشینه ای طولانی در پایکوبی باله دارم. بنابراین تمرکز اصلی ام هنگام طراحی لباس در پیدا کردن اشکال جدید حرکتی و فرم های جدیدی از زنانگی است. تمرکز طرح های من روی بدن است اما در کنار آن سعی می کنم فضای اطراف بدن را هم کشف کنم.

این طراح مد هلندی کار خود را بر اساس رویکردی تجربی در زمینه مد، با استفاده از موادی غیر رایج و متنوع مانند سیلیکون، توری فلزی، براده آهن و شیشه بنا نهاده است. مجموعه لباس های او ترکیبی هستند از مهارت های سنتی با تکنیک های دیجیتالی مانند برش لیزری، تولیدات دیجیتال و چاپ های سه بعدی.

ون هرپن خلاقیت های خود در مد را توهمات دیداری توصیف می کند که برای اغراق یا تقویت حرکت طبیعی بدن انسان طراحی شده اند. او می گوید: من فکر می کنم که توهم دیداری تاثیر زیادی در نمایش حرکت و تحول و پایکوبی دارد و این همان چیزی است که من را برای استفاده از متریال های مختلف برای تولید یک لباس تشویق می کند.

• نف نف، ظرافت زنانه به سبک فرانسوی

او مجموعه لباس های خود را با یک تیم کوچک در استودیوی خود در آمستردام هلند تولید می کند؛ اما معمولا در پروژه های سایر رشته ها، مانند معماری و موسیقی هم همکاری می کند تا مواد و تکنیک هایی را که برای ایجاد مجموعه های مد خود استفاده می کند، در قالب آن ها توسعه دهد.

استودیوی خانم آیریس ون هرپن، جایی که معجزه ها در آن اتفاق می افتند، یک انبار قدیمی و نسبتا کوچک در بندر چوبی سابق آمستردام است. استودیوی او پر است از نیم تنه های عمدتاً زنانه از قرن های گذشته. غافلگیری بزرگ در این فضا شخص خانم ون هرپن است؛ زنی لاغر، با تن صدایی آرام و جدی که لباس های دست دوم می پوشد و آرایش کمی دارد.

نمایشگاه ها و طراحی های آیریس ون هرپن

آیریس ون هرپن حدود 100 لباس در سال تولید می کند که قیمت هر یک از آن ها از 20 هزار دلار تا بیش از 100 هزار دلار است. این لباس ها توسط زنان برجسته خریده و پوشیده می شود. او در سال 2010 با دانیل ویدریگ، معمار ساکن لندن، همکاری کرد تا یک ژاکت زنانه سفید رنگ را با طرح هایی از اسپیرال های چرخان با استفاده از چاپگرهای سه بعدی بسازد.

ون هرپن برای پاییز 2013 با طراح هلندی به نام جولان ون در ویل (Jólan van der Wiel) همکاری کرد تا مجموعه ای از لباس های مغناطیسی که با ترکیب رزین و براده آهن ساخته شده اند را عرضه کند. او درباره این مجموعه می گوید: ما به معنی واقعی کلمه، آهن ربا را با دست نگه می داشتیم و پارچه را با حرکت دادن آن روی براده های آهن شکل می دادیم؛ چیزی شبیه به پایکوبییدن روی پارچه.

در بهار 2017 برای مجموعه در میان خط ها، ون هرپن لباس هایی از پارچه Mylar (تهیه شده از نوعی پلاستیک) تولید کرد. این پارچه از کنار هم قرار دریافت رشته های بسیار ظریف ساخته شده و هنگام حرکت بدن، انبساط و انقباض این رشته ها، باعث ایجاد الگوهایی مواج می شود.

ون هرپن می گوید: فرم نهایی مجموعه ها از راه آزمایش های زیادی که با مواد جدید انجام می دهم شکل می گیرد. برای مدت زمان طولانی در این فرایند، هنوز هیچ نظری درباره نتیجه نهایی وجود ندارد و این بیشتر مرا جذب می کند. با خلق متریال لباس ها، ما قوانین تاثیرگذار بر طراحی لباس را تغییر می دهیم و این کار در واقع ایجاد تعادل بین یک تکنیک مناسب و متریال مناسب در کنار هم است و رسیدن به این تعادل، رسیدن به آزادی است.

علاوه بر بررسی حرکت بدن انسان، بسیاری از مجموعه های ون هرپن، بیومیمتیک (زیست تقلید) هستند. او برای ایجاد مجموعه Syntopia در پاییز 2018 با هدف تقلید از حرکت بال پرنده با Studio Drift همکاری کرد. او همچنین با آنتونی هوو (Anthony Howe)، مجسمه ساز آمریکایی که برای ساختن مجسمه های متحرک شهرت دارد، برای تولید قسمت پایانی نمایش مد خود در پاریس همکاری کرد؛ یک لباس میدی، با بال هایی از پر که هنگام راه رفتن مدل، می چرخیدند.

ون هرپن می گوید: طبیعت واقعاً قسمت بزرگی از کار من است. من دوست دارم نسخه های شخصی خودم را از طبیعت و منطق سیستمی بی نقص آن خلق کنم.

در تمام این سال ها لباس های آیریس ون هرپن در فرش قرمز های متعدد در تن افراد مشهور زیادی به نمایش درآمده اند. برای اولین بار لیدی گاگا یک لباس از او را که Syntopia نام داشت در سال 2008 و در فستیوال بین المللی فیلم تورنتو به تن کرد. بعد از آن افرادی مانند بیورک، بیانسه، اسکارلت جوهانسون، کارا دلوین، کیت بلانشت و… با لباس های آیریس ون هرپن در فرش قرمز فستیوال های مختلف درخشیده اند.

آیریس ون هرپن دو نمایشگاه جدید از آخرین طراحی هایش در انتظار برگزاری دارد؛ اول در سال 2021 در موزه هنرهای دکوراسیون پاریس و بعد از آن در سال 2022 در مکانی نامعلوم.

منابع: The New York Times, VDF