سرماخوردگی را در همان ساعات اول سرکوب کنید! - انوار بلاگ

وقتی دچار سرماخوردگی شدید دیگر کار چندانی نمی توانید انجام دهید، چون درمان سرماخوردگی معمولی همچنان یکی از معما های علم پزشکی است، اما اگر نحوه انتشار این ویروس ها را بدانیم برای درمان و تسکین علائم سرماخوردگی کار های زیادی می توانیم انجام دهیم. چیزی که تاکنون در موردش اطمینان داریم این است که 24 ساعت اول آغاز عفونت و علائم آن، بسیار اهمیت دارد.

طی دقایق اول

ابتلا به سرماخوردگی ترکیبی از چند عامل به طور همزمان است؛ مثلا نه تنها باید با ویروس تماس پیدا کنید (مثلا به وسیله عطسه) بلکه این ویروس باید بر سیستم دفاعی بدن تان نیز غلبه کند تا مبتلا به سرماخوردگی شوید. یک عطسه به تنهایی حاوی صد ها میلیون ذرات ویروس است که به آن ها ویریون می گویند و هر کدام شان می توانند موجب سرماخوردگی شوند.

بسته به فاصله ای که تا عطسه دارید، ممکن است ده هزار ذره از ویروس را تنفس کنید، اما تنها چند صدتا از آن ها روی سلول های اپی تلیال بینی (بافت پوششی)، حلق و راه های هوایی فرود خواهند آمد.

این سلول های ویروسی اگر فرصت پیدا نمایند، تغییر پیدا می نمایند تا به سلول های اپی تلیال حمله ور شوند. اولین سختی که ویروس های مهاجم با آن روبرو می شوند، عبور از حفاظ مو های میکروسکوپی (سیلیا) است که در سراسر حفره بینی پراکنده اند و به طور منظم حرکت می نمایند تا موکوس و ویروس ها و ذرات بد را گیر بیندازند. میلیون ها ذره از ویروس نیز در بزاق گیر افتاده و بلعیده و دفع می شوند.

حتی آن ویروس هایی که به سیستم تنفسی فوقانی یعنی بینی و دهان و حلق و حنجره می رسند نیز با مانع تقریبا غیرقابل عبور دیگری روبرو می شوند. سلول های اپی تلیال که دهان و حلق را پوشش می دهند، آنقدر سفت به هم چسبیده اند که سدی غیرقابل نفوذ تشکیل داده و از عفونت پیشگیری می نمایند.

این سلول ها سنسور هایی روی سطح خود نیز دارند که حضور ویروس های مهاجم را تشخیص داده و فورا به سلول های مربوطه پیغام می دهند تا سیتوکین ترشح نمایند. سیتوکین ها، پیغام رسان های شیمیایی هستند که از گلبول های سفید یاری می طلبند و خودشان نیز می توانند ویروس ها را نابود نمایند.

با پیغام سیتوکین ها، حرکت گلبول های سفید خون به ناحیه عفونت افزایش می یابد، اما وقتی خیلی خسته ایم یا سیستم ایمنی مان ضعیف تر از حد نرمال است، ویروس های سرماخوردگی می توانند جای پای خود را محکم نمایند.

چه باید بکنید

مرتبا دست های تان را با آب و صابون بشویید. چشم های تان را با دست نمالید، چون عفونت منتقل خواهد شد.

طی یک تا دو ساعت اول

حالا اولین علائم سرماخوردگی یعنی خشکی و تحریک و خارش بینی در حال آغاز شدن هستند، زیرا لایه های اپی تلیال آغاز به تخریب شدن نموده اند. ویروس های سرماخوردگی، با فراوری مواد شیمیایی، پیوند محکم میان سلول های پوششی را باز نموده اند و این سد دفاعی نفوذ ناپذیر را بهم ریخته اند، در نتیجه به لایه های عمیق تر راه های هوایی نفوذ می نمایند.

اینکه ویروس ها کجا اقامت می نمایند بستگی به نوع ویروسی دارد که دچارش شده اید. برخی از ویروس ها محیط گرم تر ِ بالای ریه ها را ترجیح می دهند که دمایی حدود 37 درجه سانتیگراد دارد. برخی دیگر از ویروس ها نیز بینی و حلق را می پسندند که تا حدودی به این دلیل است که دمای کمتر از 32 درجه سانتیگراد را ترجیح می دهند. به همین علت است که برخی از سرماخوردگی ها علائم بیشتری در بینی ایجاد می نمایند.

چه باید بکنید

برخی از دارو های روی پیشخوان داروخانه ها می توانند به بدن یاری نمایند سرماخوردگی را در همان مرحله اول متوقف کند. مثلا پماد ویکس (ترموراب) اگر با مشاهده اولین علائم فورا مصرف گردد (یا اسپری بینی ویکس در صورتی که موجود باشد) می تواند تا 50 درصد جلوی تکمیل سرماخوردگی را بگیرد و شدت علائم را تا 40 درصد کاهش بدهد.

ویکس، این ژل چسبناک با گیر انداختن ویروس ها در بینی و یاری به بدن در دفع آن، اثر خود را می گذارد. شواهد علمی که این ادعا را ثابت نمایند هر چند کاملا قطعی نیستند، اما تا حدودی تائید نماینده اند، بنابراین ارزش امتحان کردن را دارد.

طی 2 تا 9 ساعت

ویروس هایی که پیروز شده اند دفاع طبیعی بدن را شکست بدهند، آغاز به رد شدن از سلول های اپی تلیال نموده و تکثیر می شوند. سرعت تکثیر این ویروس ها، حیرت انگیز است. یک سلول ویروسی تبدیل به کارخانه فراوریی بزرگی می گردد که می تواند در عرض ده ساعت، میلیون ها ویروس فراوری کند. در این زمان، احساس خستگی می کنید، زیرا بدن تان در تقلا برای مبارزه با عفونت است، بنابراین بهتر است استراحت کنید.

طی 10 ساعت

تا این زمان، ویروس ها توانسته اند سلول های بیشتر و بیشتری را عفونی نمایند و برای همین علائم تان به طور جدی آغاز می شوند. با هجوم ویروس ها به سلول های بینی، بدن با فراوری یک سری مواد شیمیایی از جمله هیستامین و لوکوترین ها که بخشی از سیستم طبیعی ایمنی است پاسخ می دهد. این مواد شیمیایی در عرض چند ساعت، مخاط بینی را تحریک و ملتهب می نمایند و سبب عطسه (در کوشش برای بیرون راندن ویروس) می شوند.

بقیه سیستم ایمنی نیز برای دفاع از شما وارد عمل می شوند؛ گلبول های سفید که سرباز های بدن هستند و به مهاجمان حمله می نمایند، آغاز به لشکر کشی به تمام بدن می نمایند و غدد لنفاوی در زیر بغل و گردن، فراوری گلبول های سفید را افزایش می دهند، برای همین وقتی لمس شان می کنید متورم و دردناک اند.

چه باید کرد

استفاده از کمپرس گرم می تواند تسکین دهنده باشد. حوله ای را به آب گرم آغشته نموده و بچلانید و روی نقاط دردناک تان بگذارید. از داروی مسکن مانند ایبوپروفن نیز می توانید بهره ببرید.

طی 11 ساعت

ویروس های سرماخوردگی هم اکنون در سطوح عمیق تر سلول های اپی تلیال جا گرفته اند و در حال حرکت در جریان خون هستند تا در نحوه عملکرد سلول ها اختلال ایجاد نموده و علائمی مانند بدن درد ایجاد نمایند. ویروس ها بویژه بر ژن هایی اثر می گذارند که سلول های داخل بینی و راه های هوایی فوقانی را که ترشح نماینده موکوس هستند کنترل می نمایند.

چه باید بکنید

محکم فین نکنید، زیرا این کار می تواند عفونت را وارد کانالی کند که بالای حلق، حفره بینی و گوش ها را به هم ربط می دهد.

طی 12 ساعت

سرفه زمانی اتفاق می افتد که سلول های عصبی ریز موجود در مخاط مجرای تنفسی، در اثر ترشحات زیاد، حساس می شوند. این سلول های عصبی به وسیله عصب واگوس، پیغامی به مغز ارسال می نمایند که به دیافراگم و عضلات میان دنده ای دستور بدهد به شدت منقبض شده و سرفه های انفجاری ایجاد نمایند. سرفه در واقع هدف مهمی دارد و شیوه بدن برای جلوگیری از ورود مواد ناخواسته به ریه هاست. نیروی سرفه به سرعت به لایه ظریف اپی تلیال در مجرای تنفسی آسیب می زند و باعث گلو درد می گردد.

چه باید بکنید

یک نوشیدنی گرم مانند شربت عسل و آبلیمو، گلو درد و سرفه را فورا تسکین می دهد. غرغره آبنمک نیز با کاهش التهاب به تسکین گلو درد یاری می نماید.

طی 15 ساعت

با تجمع موکوس و ترشحات، سرفه و عطسه بیشتر می گردد. موکوس یک محرک است، اما راه هوایی را نیز مسدود می نماید، بنابراین شما باید سرفه کنید تا بتوانید نفس بکشید.

چه باید بکنید

از داروی ضد سرفه ای بهره ببرید که حاوی اکسپکتورانت است و می تواند ترشحات اضافی را رقیق و دفع کند. برای تسکین فشار سینوس های تان از دارو های ضد احتقان و ایبوپروفن بهره ببرید.

طی 18 ساعت

دهیدراسیون ناشی از فراوری موکوس و دمای بالای بدن (وقتی بیمار هستید، هیپوتالاموس مغز ممکن است دمای بدن را بالاتر ببرد تا به کشتن ویروس ها یاری کند)، می تواند منجر به دورگه شدن صدا، خشکی لب ها و زبان گردد. تجمع مواد شیمیایی که برای یاری به بدن در مبارزه با عفونت فراوری شده اند، می توانند سر درد نیز ایجاد نمایند. این پروتئین های فراوری شده از سد خونی مغز عبور نموده و تاثیری سمی دارند.

چه باید بکنید

سوپ مرغ صد ها سال است که درمان سرماخوردگی است. مطالعات نشان داده اند سوپ مرغ، حرکت نوتروفیل ها را که نوعی گلبول سفید هستند کُند می نماید و در نتیجه ضد التهاب است.

طی 24 ساعت به بعد

درصد کمی از افراد در اثر سرماخوردگی دچار علائم جدی تر می شوند؛ تقریبا یک درصد افراد دچار عفونت باکتریایی ثانویه در ریه ها می شوند که می تواند سینه پهلو ایجاد کند. گرفتگی و تجمع موکوس در سینوس ها و شیپور استاش می تواند در گوش میانی یا در سینوس ها نیز عفونت باکتریایی ایجاد نماید.

اما در بیشتر افراد، علائم سرماخوردگی در عرض سه روز برطرف می گردد. بعد از این سه روز، سیستم ایمنی شرایط را تغییر داده و ویروس ها را از بدن بیرون می راند، اما این میان میلیون ها گلبول سفید توسط ویروس ها از بین رفته اند که بدن باید از آن ها نیز پاکسازی گردد و به همین دلیل است که موکوس و ترشحات در سرانجام سرماخوردگی، غلیظ تر و تیره رنگ (سبز) می شوند. معمولا در این زمان شما کم کم حال تان بهتر می گردد.

از خودتان مراقبت کنید

دست های تان را مکررا بشویید، مخصوصا بعد از استفاده از وسایل نقلیه عمومی. چشم ها را نمالید و به بینی و دهان تان دست نزنید، زیرا عفونت می تواند با تماس دست و حتی لمس سطح آلوده منتقل گردد.

منبع: dailymail